Şinasi Ajan mıydı ?

 

Modern Türk edebiyatının kurucusu ve ilklerin adamı, sakalını kesti diye memuriyetten kovulan adam… günahıyla sevabıyla Türk edebiyatının mühim isimlerinden Şinasi’ye dair üç beş kelam

Topluma mal olmuş kişilerle alakalı iddialar ve şehir efsaneleri her zaman olmuştur. Bunların kimi gerçeklik taşısa da çoğu marjinal komplo teorilerinden öteye gitmez. Bu iddiaların toplumda bu kadar yaygın olması biraz da söylentilere, magazinsel meselelere ilginin, kolaycılığa kaçan kutuplaştırıcı anlayışın etkisi  rol oynar. Geçmişten günümüze özellikle edebiyat çevreleri içinde ajan hain vs itham ve iddialarına dönük tartışmalar devam etmektedir. Toplumsal ve siyasal geçiş dönemleri ve çalkantılı zamanlar bu iddiaların  karşımıza daha çıktığı bir ortam sunar. Bu iddiaların ilk muhataplarından biri modern Türk edebiyatının kurucusu olarak bilinen Şinasi’dir.

İlklerin adamı olarak bilinen İbrahim Şinasi 1826’da İstanbul’da dünyaya gelmiştir. İlk tiyatro eserinden , edebiyat kelimesinin ilk kullanımına kadar birçok açıdan öncü role sahip olan Şinasi, Osmanlının son yıllarında hak, adalet, meşrutiyet, kanun gibi kavramların Osmanlı toplumunda yaygınlaşmasında Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi birçok genç sanatçının da bu doğrultuda siyasi hareketlere girişmesine öncülük etmiştir.

İbrahim Şinasi hayatı boyunca gerek çıkardığı gazeteler gerekse de kaleme aldığı eserlerde Osmanlı siyasal yapısının değişmesine, Cumhuriyet rejiminin kurulmasına öncülük edecek kadroların yetişmesine vesile olmuştur. Yazar Serdar Kuru, Top Secret Yazılar isimli eserinde Fransız İstihbaratının üzerinden 50 sene geçtiği için gizliliği kaldırılan istihbarat  belgelerinde Şinasi’nin düzenli maaş alan Fransız istihbaratı elemanı olduğunu öne sürmüştür. Yine söz konusu eserin yanında  araştırmacı Hakan Sağlam Şinasi’nin fikir hocası ve baş mimarı olduğu Jön Türkler ve Yeni Osmanlılar için şu ifadeleri kullanır:” Jön Türklerin Avrupa’ya kaçmalarının tek ama tek bir nedeni vardır; Paris veya Londra’ya gidip Fransız ve İngiliz istihbarat kurumlarında staj yapmak, asimetrik saldırı yöntemlerini öğrenmek, yalan ve iftiralarla dolu gazetelerini ceplerinden beş kuruş para harcamadan bastırıp Türkiye’ye göndermek ve gününü gün etmektir.”

Aynı yazar Tük gazeteciliği içinde önemli bir yere sahip olan Tasvir-i Efkâr gazetesi için de “esas sahibi Fransız İstihbaratıdır”, der. Nitekim Şinasi’nin bu gazetedeki muhalif yazıları çok geçmeden kendisinin memuriyetten ihracına sebep olur.

Şinasi’nin içinde yer aldığı bir diğer olay ise “14 Eylül 1859 günü bir ihbar sonucu ortaya çıkartılan ve Sultan Abdülmecid’i devirip onun yerine Sultan Abdülaziz’i tahta geçirmek için tertip edilen ve tarihe “Kuleli Hadisesi” olarak geçen başarısız bir darbe girişimidir.” Bu bilgi de aynı şekilde yazar Hakan Sağlam’a aittir.

 

Şinasi ile alakalı iddiaları okurların takdirine ve yapacakları araştırmaları neticesinde kendi vicdanlarına bırakarak Türk edebiyatı ve tarihine damga vurmuş bir yazar olarak hayatına dair bazı enteresan bilgilere yer verelim.

👉İddialara göre Şinasi sakalını tıraş ettiği için memuriyetten ihraç edilen ilk vatandaştır. Evet yanlış okumadınız tıraş etmediği için değil tıraş ettiği için.

👉Şinasi fikirlerine o kadar bağlı bir insandır ki Paris’te yaşadığı yıllarda ülkeye dönmesi için yetkililere müracaat etti diye karısını boşamıştır.

👉Bugünkü anlamıyla kullandığımız “edebiyat” kelimesini günümüz anlamına uygun olarak ilk defa Şinasi kullanmıştır.

👉Şiirde noktalama işaretlerini ilk defa o kullanmıştır.

Ve daha birçok ilke öncülük eden Şinasi ortaya koyduğu birçok yeniliğe binaen ilklerin adamı ve modern Türk edebiyatının kurucusu unvanını gördüğünüz gibi fazlasıyla hak etmektedir.

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0brahim_%C5%9Ein%C3%A2s%C3%AE

https://www.mehmethakansaglam.com.tr/makaleler/sinasiden-namik-kemale-ziya-pasadan-can-dundara-hainler-4070.html#:~:text=Tam%20bir%20Frans%C4%B1z%20ajan%C4%B1%20olarak,vatan%20hainine%20fikir%20babal%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20yapm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r.&text=Nam%C4%B1k%20Kemal%20ile%20%C5%9Einasi'nin,e%20b%C4%B1rakarak%20Paris'e%20gider.